آتش سوزی سیم و کابل‌ها میتواند باعث بروز حوادث جانی و مالی گردد در ادامه به برخی از علت های این حادثه خواهیم پرداخت.
- نگهداری ضعیف
تعمیر و نگهداری ضعیف شبکه برق از علل اصلی آتش سوزی است. انجام تعمیرات منظم روی تابلوهای برق خطر آتش سوزی را کاهش می‌دهد. تعمیر و نگهداری شامل حذف گرد و غبار و بررسی و تعویض کلیدهای مدار معیوب است. پیچ خوردگی در سیم کشی باعث مقاومت الکتریکی درون سیم می‌شود که گرما ایجاد می‌کند و میتواند باعث آتش سوزی الکتریکی شود.
- تجهیزات و لوازم قدیمی
تجهیزات و لوازم قدیمی باعث تعداد زیادی آتش سوزی الکتریکی می‌شود.19 درصد از آتش سوزی‌های ساختمان‌های غیر مسکونی و 13 درصد از آتش سوزی‌های ساختمان‌های مسکونی به دلیل نقص در تجهیزات، لوازم خانگی یا شبکه برق است.
- عدم رعایت کدهای ایمنی
یکی دیگر از آتش سوزی سیم و کابل‌ها عدم رعایت کدهای ایمنی می باشد.سیم کشی‌های قدیمی شرایط فعلی را پشتیبانی نمی‌کنند اما در خانه‌ها و فضاهای تجاری قدیمی رایج هستند. سیم کشی با سیم فرسوده به راحتی میتواند باعث ایجاد قوس الکتریکی شده و آتش سوزی ایجاد کند، به خصوص اگر سیم با آمپر مدار مطابقت نداشته باشد. هر چه درجه آمپر مدار بالاتر باشد، سیم‌ها باید بزرگتر باشند تا از گرمای اضافی که میتواند سیم‌ها را ذوب کرده و باعث آتش سوزی شود، جلوگیری کند.
- تابلوهای برق و قطع کننده مدار
قطع کننده مدار با قطع خودکار برق مدار، مدار الکتریکی را از آسیب محافظت می‌کند. قطع کننده‌ها به دلیل بارگذاری بیش از حد مدارها، نوسانات برق و اتصال کوتاه خراب می‌شوند. اگر قطع کننده مدار خراب شود، میتواند به وسایل یا تجهیزات موجود در مدار آسیب برساند یا منجر به آتش سوزی شود.
توجه داشته باشید که در صورت وقوع آتش سوزی در تابلو برق، سعی نکنید آن را با آب خاموش کنید. تلاش برای خاموش کردن آتش با آب فقط وضعیت را بدتر می‌کند و شما و دیگران را در معرض خطر بیشتری قرار می‌دهد. آب جریان الکتریسیته را هدایت می‌کند و ریختن آب روی منبع برق یا نزدیک آن میتواند باعث شوک الکتریکی شدید شود.
دو گزینه برای خاموش کردن آتش سوزی تابلوهای برق وجود دارد که شامل کپسول آتش نشانی دستی یا یک سیستم اطفاء حریق خودکار است.
معرفی در رابطه با آتش سوزی سیم و کابل
متأسفانه بیشتر حوادث آتش سوزی ناشی از عوامل الکتریکی است و در پشت اکثریت قریب به اتفاق این آتش سوزی‌ها سیم‌ها و کابل‌هایی با کیفیت پایین وجود دارد، یعنی یا عایق با کیفیت پایین یا هادی ضعیف یا هر دومورد در وقوع این حوادث خود نمایی می‌کنند.
کابل در بین عوامل آتش سوزی در رتبه اول قرار دارد. آتش‌سوزی‌ها همیشه در شرایط ناایمن و غیراستاندارد ایجاد می‌شوند، بنابراین اگر ویژگی‌های کابل‌هایی که می‌خواهیم استفاده کنیم را بدانیم، می‌توانیم ایمنی بیشتری ایجاد کنیم. توصیه می‌کنیم برای کسب آگاهی به صفحه محصولات کارخانه تولید سیم و کابل مراجعه کرده و ویژگی‌های دقیق انواع سیم و کابل را بررسی کنید. کابل با روکش پلاستیکی در هوای معمولی نمی‌سوزد، اما در نسبت اکسیژن بالاتر، پدیده‌های سوختگی خاصی را نشان می‌دهد. آتش سوزی کابل ممکن است دو نقطه شروع داشته باشد: یکی گرمایی است که به دلیل آتش ایجاد شده ودیگری ممکن است به دلیل آتش سوزی ناشی از اضافه ولتاژ در کابل‌های با اندازه نامناسب باشد.
در شرایط استاندارد، کابل‌ها می‌توانند تداوم جریان الکتریکی را برای 15، 30، 60، 90 یا حتی 120 دقیقه فراهم کنند. طراحی کابل، عایق و مواد روکش همگی با هم کارایی کابل‌ها را در برابر اشتعال و انتشار شعله تعیین می‌کنند. هنگام نصب خطوط کابلی در مناطقی که خطر آتش سوزی وجود دارد، باید احتیاط خاصی صورت گیرد.
انواع سیم و کابل برق
یک سیم به عنوان یک هادی الکتریکی تعریف می‌شود، در حالی که یک کابل به عنوان گروهی از سیم‌های (رساناهای) عایق بندی شده در نظر گرفته می‌شود که در یک روکش در کنار هم قرار گرفته‌اند. روکش یک ماده غیر رسانا برای محافظت از قسمت رسانای سیم یا کابل است. سیم‌ها و کابل‌ها را می‌توان از مواد مختلفی مانند مس، طلا و آلومینیوم ساخت.
سیم‌های ساخته شده از جنس‌های مختلف هر کدام مقاومت‌های متفاوتی دارند. هنگام انتخاب سیم، باید گیج سیم، ظرفیت سیم و اینکه سیم برای چه کاری استفاده می‌شود را در نظر بگیرید.
-
سیم جامد و سیم رشته‌ای
دو دسته سیم‌های هادی، سیم‌های جامد و رشته‌ای هستند. سیم جامد سفت است و الکتریسیته را بهتر هدایت می‌کند. سیم رشته‌ای از سیم‌های کوچکتر تشکیل شده است که به هم بافته شده‌اند. سیم‌های رشته‌ای در صورت خم شدن مکرر کمتر در معرض شکستگی هستند، به همین دلیل است که استفاده از این نوع سیم در شارژرهای تلفن رایج است.
-
سیم‌های جامپر
سیم‌های جامپر سیم‌های رشته‌ای منعطف از پیش برش داده شده با طول‌های مختلف هستند که دارای انتهای سفت می‌باشند.
-
سیم رابط (Hook-up)
سیم رابط معمولاً سیم عایق تک هادی است که درمواردی با جریان کم و ولتاژ پایین (<600 ولت) برای ایجاد اتصالات داخلی استفاده می‌شود. این سیم در طیف وسیعی از گیج‌ها و طول‌ها عرضه می‌شود.
-
سیم مغناطیسی
سیم مغناطیسی یک سیم مسی یا آلومینیومی است که با یک لایه بسیار نازک عایق پوشانده شده است. سیم مغناطیسی به چندین لایه سیم اجازه می‌دهد تا بدون اتصال کوتاه به هم بپیوندند. سیم مغناطیسی اغلب در ترانسفورماتورها، موتورها، آهنرباهای الکتریکی، سیم پیچ‌های تسلا و… استفاده می‌شود.
-
سیم پیچ دار
سیم مسی پیچ دار با روکش نقره بسیار انعطاف پذیر و دارای عایق خوبی است و در عین حال در برابر سایش مقاوم است. ایجاد اتصالات نقطه به نقطه و تعمیر در این نوع سیم آسان است.
-
سیم با روکش انقباضی
سیم انقباضی یک سیم بسیار نازک ساخته شده از نیتینول است که به دلیل توانایی آن در انقباض هنگام اعمال جریان الکتریکی شناخته شده است.
کابل مجموعه‌ای از سیم‌های عایق بندی شده است که در یک روکش قرار گرفته‌اند. به طور معمول، یک کابل حداقل یک سیم گرم برای انتقال جریان، یک سیم خنثی و یک سیم اتصال به زمین دارد. کابل‌ها بر اساس تعداد سیم‌های موجود در آن و اندازه یا گیج آنها طبقه بندی می‌شوند.
-
کابل‌های برق متناوب
کابل‌های برق متناوب، جریان و ولتاژ برق خانگی را به طور ایمن به یک دستگاه الکترونیکی، معمولاً منبع تغذیه AC به DC، منتقل می‌کنند. هادی‌های عایق بندی شده به صورت جداگانه در داخل یک ژاکت محافظ بیرونی بادوام‌تر قرار دارند و با اتصالاتی در یک یا هر دو انتها نصب شده‌اند. اندازه و تعداد رسانا، درجه جریان و ولتاژ، درجه حرارت و تأییدیه‌های نمایندگی معمولاً روی عایق سیم چاپ می‌شوند.
-
کابل چند رسانایی
کابل‌های چند رسانایی نوعی از سیم رشته‌ای هستند که در آن هر کابل 2 تا 60 هادی مجزا را در داخل یک عایق مشترک در خود دارد. در داخل عایق می‌توان هر دو هادی رشته‌ای و جامد را به هم متصل کرد. از این کابل‌ها می‌توان برای اتصالات در وسایل سنگین، در پزشکی، در سیستم‌های صوتی و غیره استفاده کرد.
-
کابل نواری
کابل نواری مجموعه‌ای از سیم‌های تک هادی است که به صورت نواری به هم متصل شده‌اند. ممکن است که به آن زیپ وایر نیز گفته شود زیرا هادی‌ها را می‌توان از نوارجدا کرد. سیم‌های نواری مانند سایر انواع کابل‌ها در یک عایق محافظ در کنار هم قرار نمی‌گیرند، بلکه به صورت جداگانه عایق بندی شده‌اند.
-
کابل کواکسیال (هم محور)
کابل کواکسیال یک هادی مرکزی عایق دارد که توسط یک محافظ سیم بافته شده احاطه شده است که در یک ژاکت/غلاف بیرونی سخت محصور شده است. کواکسیال به معنای دو یا چند فرم خطی سه بعدی است که یک محور مشترک دارند. این نوع کابل انتقال سیگنال‌های الکتریکی با فرکانس بالا را با هدر روی کم انجام می‌دهد.
-
کابل صوتی
کابل صوتی دو یا چند هادی الکتریکی (معمولاً مسی) است که به صورت جداگانه توسط پلاستیک یا لاستیک عایق بندی شده‌اند. این دو سیم از نظر الکتریکی یکسان هستند اما برای شناسایی قطبیت سیگنال صوتی صحیح علامت گذاری شده‌اند. کابل صوتی برای اتصالات الکتریکی بین بلندگوها و منابع تقویت کننده استفاده می‌شود. سه ویژگی کلیدی الکتریکی وجود دارد: مقاومت، ظرفیت خازنی و اندوکتانس. مقاومت کم باعث می‌شود قدرت بیشتری از منبع از طریق سیم پیچ صوتی تأمین شود که به معنای صدای بیشتر است.
مزایای استفاده از کابل شیلد دار
تداخل الکترومغناطیسی یا EMI یکی از رایج‌ترین پدیده‌ها در کف کارخانه است. EMI اصطلاحی است که برای تعریف نویز الکتریکی استفاده می‌شود. این صدا نه تنها بر عملکرد دستگاه‌ها یا تجهیزات بلکه بر روی انسان نیز تأثیر می‌گذارد. کابل شیلددار به جلوگیری از تأثیر EMI روی تجهیزات و افراد کمک می‌کند. عایق اضافی کابل را از عوامل محیطی در محیط‌های صنعتی محافظت می‌کند. کابل شیلددار گران‌تر از کابل اترنت بدون محافظ است و نصب آن دشوارتر است. مستحکم‌تر است و باعث می‌شود انعطاف پذیری کمتری داشته باشد. کابل شیلددار همچنین قطر بزرگتری دارد و فضای بیشتری را در مجرا اشغال می‌کند. خرید آن هزینه کمتری دارد، نصب آن آسان‌تر است و تا سال‌ها استاندارد می‌باشد، بنابراین در اکثر تاسیسات از آن استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید:انواع سیم و کابل و تفاوت آنها
مزایای استفاده از کابل نسوز
کابل نسوز دارای مزایای زیر است:
- بسیار مقاوم در برابر آتش
- خواص الکتریکی و مکانیکی بسیار عالی
- تولید دود بسیار کم، سمیت کم و غیر خورندگی در هنگام سوختن
- بدون چکیدن ترموپلاستیک
- مقاومت خوب در برابر رطوبت، برش آسان به دلیل انعطاف پذیری خوب
- مقاومت در برابر له شدن و سایش و ضریب اصطکاک کم
- کاهش دود مختل کننده بینایی، بدون آسیب به افراد و تجهیزات و رایانه‌ها از گازهای اسیدی هالوژنه
- تبدیل به خاکستر شده و شعله را منتشر نمی‌کند
- عایق الکتریکی خوب با عملکرد طولانی مدت و قابل اعتماد
- خم شدن و نصب آسان
تفاوت کابل خشک با کابل افشان
کابل افشان کابلی انعطاف پذیر است که دارای چندین سیم تک رشته‌ای افشان می‌باشد. این نوع سیم و کابل نیز مانند سایر کابل‌ها دارای سیم هادی و نوعی عایق می‌باشد. این کابل از تعدادی هادی نازک ساخته شده از مس و عایق پی وی سی تشکیل شده است. اما کابل‌های خشک که به آنها کابل‌های مفتولی نیز گفته می‌شود دارای سیم هادی تک رشته‌ای می‌باشند و دارای انعطاف پذیری بسیار کم اما رسانایی و قدرت بالا هستند. این کابل در صنعت برای سیستم توزیع برق بسیار کاربرد دارد. ازاین کابل در مکان‌های خشک و مرطوب و در فضاهای بسته و باز می‌توان استفاده کرد.
دلیل انتخاب سیم مسی به عنوان هادی کابل برق
مس در کاربردهای مختلفی استفاده می‌شود که یکی از آنها سیم‌های برق است. دلایل استفاده از آن در صنعت برق به طور مختصر در ادامه شرح داده می‌شود:
- رسانایی بالا
مس، فلزی بسیار رسانا است. این بدان معنی است که برق میتواند با سهولت بیشتری از آن عبور کند و برای استفاده در سیم‌های برق ایده آل است.
- ارزان بودن
مس همچنین در مقایسه با سایر فلزات نسبتاً ارزان است. به عنوان مثال، طلا رسانای عالی الکتریسیته است، اما قیمت آن چندین برابر مس است. مس رساناتر است و هزینه کمتری نسبت به دیگر فلزات همتای خود دارد.
- شکل پذیری بالا
مس بسیار انعطاف پذیر است. سیم‌های برق اغلب باید از دیوارها، کف‌ها، سقف‌ها و دیگر فضاهای تنگ عبور کنند. در نتیجه، آنها به طور طبیعی در خانه یا ساختمانی که در آن استفاده می‌شوند خم می‌شوند. انعطاف پذیری مس به سیم‌های الکتریکی مسی امکان خم شدن و شکل پذیری را می‌دهد.
- مقاوم در برابر حرارت
یکی از مزایای سیم‌های الکتریکی مسی که اغلب نادیده گرفته می‌شود، ویژگی مقاومت آن در برابر حرارت است. سیم‌های الکتریکی مسی نسبت به سیم‌های ساخته شده از سایر فلزات رسانا ایمن‌تر هستند زیرا در برابر حرارت مقاوم هستند.
