در دکل‌های انتقال برق در محل اتصال کابل‌های برق با دکل از مقره ها استفاده می‌شود. این قطعه یکی از مهم‌ترین اجزای شبکه‌های فشار قوی می‌باشد. این قطعه که به آن گیره چینی نیز میگویند پایه‌های عایقی هستند.
مقره ها دارای اشکال مختلفی هستند که این نوع شکل‌ها بر اساس شرایط محیطی از نظر آلودگی و یا رطوبت تعیین میشوند. در واقع می‌توان گفت که مقره ها عایق‌های الکتریکی هستند که در در مراکز توزیع برق و انتقال نیرو مورد استفاده قرار می‌گیرند. در خط‌های انتقال برق، هادی‌های که تحت ولتاژ هستند باید از برج‌ها جدا شوند که برای این موضوع مقره بکار برده می‌شود به این معنی که مقره ها هادی‌ها را از بدنه برج جدا می‌کنند. این قطعه به هیچ عنوان نباید جریان نشتی داشته باشد و علاوه بر این باید وزن هادی و نیروهای خارجی را نیز تحمل نماید.
زمانی که گرد و غبار و یا آلودگی دیگری بر روی این مقره‌‌‌ها قرار بگیرد باعث ایجاد یک عایق بر روی تأسیسات می‌شود که این موجب قطعی برق می‌گردد. برای جلوگیری از این مشکل و یا برطرف کردن آن در زمان‌های مشخص این مقره‌‌‌ها توسط ماشین شسته میشوند.
بیشتر بخوانید: کابلشو چیست؟
وظایف مقره‌‌‌ها در شبکه های برق
این قطعه باید بتواند وزن هادی‌های خطوط انتقال و توزیع برای نگهداری سیم‌های هوایی روی پایه‌ها و دل‌ها را د ر بدترین شرایط داشته باشد. به طور کلی باید دارای استقامت باشد این استقامت در حدی باشد که در برابر شرایط بد جوی دچار شکست الکتریکی نشوند.
یکی دیگر از وظایف مقره‌‌‌ها عایق بندی هادی‌ها و زمین و بین هادی‌ها با یکدیگر می‌باشد. به این معنی که مقره‌‌‌ها باید از استقامت الکتریکی بالا و کافی برخوردار باشند تا بتوانند بین فازهای شبکه و دکل‌ها که متصل به زمین هستند ایزولاسیون کافی برای تحمل ولتاژ فازها را داشته باشند.
منظور از استقامت الکتریکی این است که مقره‌‌‌ها بتوانند ولتاژهای بالا و ولتاژهای حاصل از رعد و برق را تحمل کنند به صورتی که در بدترین شرایط آب و هوایی نظیر رطوبت هوا،باران‌های شدید و رعد و برق دچار شکست‌های الکتریکی نگردند و منظور از استقامت مکانیکی این است که بتواند بارها و بارها نیروهای بالای مکانیکی را تحمل کند و همچنین در برابر درجه حرارت و تغییر درما تغییر شکل ندهد.
با توجه به موارد بالا مقره ها باید دارای خصوصیات زیر باشند تا بتوانند بهترین عملکرد را داشته باشند:
- استقامت الکتریکی بالا
- استقامت مکانیکی بالا
- عاری از ناخالصی و حفره های داخلی
- استقامت در برابر تغییرات درجه حرارت و عدم تغییر شکل در اثر تغییر دما (با توجه به ضریب انبساط حرارتی که بایستی کم باشد)
- ضریب اطمینان بالا
- ضریب تلفات عایقی کم
- در برابر نفوذ آب و آلودگی ها مقاوم باشد.
مورد استفاده مقره ها در صنعت برق
مقره‌‌‌ها بر حسب جنس آنها کاربرد های مختلفی دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد
- مقره های چینی که از ترکیباتی همچون آلکالین و سیلیکات آلومینیوم ساخته شده است و برای بالا بردن استقامت مکانیکی به آن اکسید آلومینیوم نیز اضافه گردیده است که به صورت بشقابی و به صورت یکپارچه ساخته میشوند.
- مقره های شیشه‌ای با توجه به نام آن از ترکیبات شیشه برای ساخت آن استفاده می‌شود که باید برای تقویت آن تدابیری اندیشیده شود. یک روش برای سخت‌تر کردن شیشه این است که شیشه را پس از شکل دادن سریع سرد می‌کنند و با این کار سطح خارجی مقره سخت می‌شود و در نتیجه استقامت مکانیکی آن افزایش میابد. از مشکلاتی که این مقره ها دارند شکنندگی بالای آنهاست.
- مقره پلاستیک از جنس پلاستیک می‌باشند که برای ساخت آنها از ترکیباتی چون آتیلن، پروپیلین و رزین استفاده شده است. یکی از مزایای این جنس از مقره ها دفع آب است زیرا پلاستیک این مزیت را دارد که قطرات آب روی سطح آنها جاری نمی‌شود تا با قطرات دیگر ترکیب شوند و مسیری را برای هدایت قوس فراهم کند. این در صورتی است که در مقره های چینی و شیشه‌ای به راحتی آب بر روی سطح مقره جاری می‌شود. همانطور که ذکر کردیم از وظایف مقره ها می‌توان به تحمل بالای وزن هادی‌های خطوط انتقال و توزیع برای نگهداری سیم‌های هوایی روی پایه‌ها و دکل‌ها در بدترین شرایط بد آب و هوایی عایق بندی هادی‌ها و زمین و بین هادی‌ها با یکدیگر اشاره نمود.
علت سوراخ شدن مقره ( شکست الکتریکی داخل بدنه مقره)
علت سوراخ شدن و یا شکستگی بسته به جنس مقره، ضخامت بدنه مقره و ناخالصی‌های آن می‌باشد. شکستگی غالباً اتفاق نمی‌افتد مگر اینکه صاعقه‌ای های شدید و خطرناک و امواج سیار روی خط چین رخ دهد. بدنه مقره ها طوری طراحی میشوند که برای ولتاژهای ضربه صاعقه‌ای و امواج سیار ناشی از سویچینگ سوراخ نشود.
معمولاً به شوراخ یا شکسته شدن مقره ها شکست الکتریکی نیز میگویند که در پی تخلیه الکتریکی هوای اطراف آن رخ می‌دهد. در واقع یکی از مواردی که می‌تواند اطمینان ما به سیستم‌های قدرت را بالا ببرد کیفیت و استحکام مقره‌‌‌ها می‌باشد. زمانی که تخلیه الکتریکی رخ می‌دهد باعث می‌شود که گرمای زیادی از قوس الکتریکی رخ دهد که این باعث سوراخ شدن مقره ها می‌گردند. با توجه به رخ دادن این امر جنس بدنه مقره ها باید طبق استاندارد خاصی تولید شود.
برای تهیه کابل با قیمت و کیفیت مناسب میتوانید به کارخانه تولید سیم و کابل در اصفهان مراجعه و خرید خود را انجام دهید.
سطح مقره‌‌‌ها با هوا در ارتباط هستند و با توجه به اینکه استقامت الکتریکی هوا کمتر از مقره ها هستند قبل از اینکه مقره ها سوراخ شوند روی سطح آنها جرقه زده می‌شود.
معمولاً اگر بر روی سطح مقره‌‌‌ها گرد و غبار و رطوبت و آلودگی بنشیند به سطح آن رسانا می‌شود و یک جریان نشتی روی سطح مقره بین هادی و پایه فلزی آن بر قرار می‌گردد و باعث پایین آمدن ارزش عایقی سطح مقره می‌شود. لذا اولاً سطح عایق‌ها را طویل می‌سازند تا مسیر جریان نشتی طولانی‌تر شود و ارزش عایقی سطحی زیاد از دست نرود. دیگر آن که سطح عایق را به صورت چتری می‌سازند، تا باران از آن ریخته شده و ابعاد مقره نیز بزرگ نشود و بالاخره جای خشک هم داشته باشد. شیب چترها باید طوری باشد که روی سطوح هم پتانسیل یعنی عمود بر خطوط میدان بین هادی و میله قرار گیرند. زیرا اگر بین دو نقطه‌ای که دارای اختلاف پتانسیل باشند، سطح رسانای ناشی از گرد و غبار تشکیل می‌شود، جریان زیادتری جاری شده و جرقه سطحی زودتر زده می‌شود.
