اگر نگاهی به کیفیت قبل ماشین آلات ساخت کشور حدود 10-20 سال گذشته بیندازیم متوجه خواهیم شد که کیفیت ماشین‌های کنونی بسیار رشد داشته‌اند. با این وجود مسائلی همچون ابعاد دای و نیپل در اکسترودر سیم و کابل که از اهمیت ویژه‌ای نیز برخوردار هستند و بر کیفیت نهایی اثر بسزایی دارد توجه کافی نشده است.
به همین خاطر در بسیاری از کارخانجات تولید سیم و کابل مواردی همچون کابل‌های تولیدی چسبندگی عایق به فیلر ونوسان قطر وعدم چسبندگی عایق به هادی و فرو رفتن مواد روکش به درون کابل و… به چشم می‌خورد.برای خرید بهترین نوع و کیفیت کابل می‌توانید به کارخانه تولید سیم و کابل در اصفهان مراجعه نمایید.
محاسبات دای و نیپل فیلری
ابتدا محاسبه دای و نیپل فیلری را مورد بررسی قرار می‌دهیم. این نمونه از دای و نیپل اصولاً در مواردی که سیم و یا کابل ورودی به صورت تابیده بود و سطح مقطع آن به صورت دایره‌ای بود استفاده می‌شود. البته کابل‌های تخت نیز با به کار گیری این نوع دای و نیپل تهیه و تولید می‌شوند.
ابعاد موثر کیفیت دای و نیپل در اکسترودر سیم و کابل:
- قطر حفره نیپل
- قطر حفره دای
- مجرای دای
- حد فاصل بین داری و نیپل
اندازه‌ای که باید در این نوع محاسبات در نظر بگیریم قطر سیم و یا کابل ورودی و خروجی می‌باشد.
معمولاً قطر حفره دای را بر اساس قطر کابل خروجی از اکسترودر در نظر می‌گیرند. برخی از تولید کنندگان ترجیح می‌دهند که حدود 0.1 تا 0.2 میلی متر قطر سوراخ دای را بیشتر از قطر کابل خروجی در نظر بگیرند. این کار به خصوص در مواقع آر با مواد PVC حاوی کربنات کلسیم زیاد نتایج بهتری ذر سطح کابل به وجود می‌آورد.
قطر سوراخ نیپل را به جهت سهولت در حرکت سیم یا کابل ورودی جلوگیری از سایش سیم یا کابل ورودی و عبور پودر تالک و… قدری بیشتر از قطر ورودی در نظر می‌گیرند. این مقدار اضافی A در جدول زیر مشخص شده است.
پهنای استوانه حفره نپیل F نیز اهمیت دارد.
باید در کابل‌های ورودی که سیم‌ها دارای عایق و روکش هستند پهنای آن را کوچک‌تر اعمال مکنند تا از ایجاد خراش بر روی سیم جلوگیری شود و همچنین پودر تالک بر روی سیم باقی بماند.
در سیم‌های تابیده که لخت هستند و باید عایق شوند به منظور افزایش عمر نیپل و همچنین تنظیم بهتر سنتر عایق باید پهنای استوانه را حدود 2 تا سه میلیمتر در نظر گرفته شود.
پهنای استوانه حفری دای (مجرای دای) نیز دارای اهمیت است. اگر مجرای دای بیش از حد بزرگ باشد ایجاد چسبندگی مواد روکش به عایق و همچنین فرورفتن مواد روکش در درون سیم‌ها اتفاق می افتد و اگر مجرا دای کوچک‌تر از حد استاندارد خود باشد سطح مقطع کابل در همه جا یکنواخت نباشد و به عبارتی حالت تور رفتگی و بر آمدگی در قطر کابل ایجاد شود. جدول زیر معیار انتخاب بستر دای را نشان می‌دهد.
فاصله افقی ورودی دای تتا نیپل را 7 تا 10 میلیمتر در نظر می‌گیرند. اگر فاصله م باشد باعث ایجاد فشار در کلگی مواد در درون کابل می‌شود و چسبندگی روکش به عایق رخ می‌دهد.
همچنین به سبب عدم امکان خروج مواد به حد مناسب فشار برگشتی زیاد شده و احتمالاً موجب سوختگی مواد می‌شود.
علاوه بر موارد بالا فاصله زیاد بین دای و نیپل نیز علاوه بر به هم خوردگی سنتری عایق و یا روکش می‌شود و فشار لازم را برای پخت مواد ایجاد نمی‌کند.
این فاصله را با عمق سنج کولیس ازسر دای تا برخورد آن به نیپل و کم کردن بستر دای به دست می‌آورند. تنظیم این فاصله با عقب و جلو کشیدن محل استقرار نیپل و در کلگی‌های سلف سنتر با باز کردن پیچ جلوی کلگی انجام می‌شود.
بیشتر بخوانید: فرایند تولید سیم و کابل به چه صورتی هست ؟
محاسبات دای و نیپل شیلنگی
در مواردی که سیم ورودی دارای سطوح صاف و غیر برجسته به شکل دایره یا بیضوی باشد، استفاده از دای و نیپل شلنگی بهترین گزینه است. همچنین اگر بخواهید کابل یا سیم پس از روکش شدن ظاهری شبیه ورودی کلگی داشته باشد، استفاده از دای و نیپل شلنگی پیشنهاد می‌گردد. به دلیل سهولت عبور سیم از نیپل و کاهش احتمال آسیب و پارگی و همچنین تنظیم بهتر روکش و عایق، این گزینه نسبت به سایرین ارجحیت دارد.
در هنگام استفاده از این ابزار روکش در اکسترودر و به‌منظور در بر گرفتن مواد روکش سیم و کابل ورودی، غالباً از پمپ مکش هوا در درون کلگی استفاده می‌شود.
مواد در این سیستم برخلاف نوع فیلری در بیرونه از کلگی بر روی ورودی می نشیند .در دای و نیپل شلنگی ابعاد موثر در کیفیت محصول نهایی عبارت از:
1-قطر سیم یا کابل ورودی
2-ضخامت عایق یا روکش
قطر سوراخ نازل را درسیستم شیلنگی از جدول زیر به دست می آوریم
در نتیجه اندازه سوراخ نازل از رابطه زیر محاسبه می شود:
K×d2=D1
برای مثال اگر قطر کابل ورودی را 30 میلیمتر در نظر بگیریم 20-30 در صد به آن اضافه می‌شود و قطر نازل به 36 الی 39 میلیمتر خواهد رسید.معمولاً تا جای که امکان دارد ضخامت دیواره نازل را باریک در نظر می‌گیرند. تپیشنهاد ما به شما این است که ضخامت برای کابل‌های به قطر کمتر از 30 میلیمتر (ورودی) بیش از 1 میلیمتر نباشد و برای قطرهای بزرگ‌تر این ضخامت باید 1.5 میلیمتر در نظر گرفته شود. باید این نکته را در نظر بگیرید که هرچه سوراخ نیپل بزرگ‌تر باشد باعث عدم در برگیرندگی روکش و کابل ورودی می‌شود و همچنین یک طرف روکش حالت لبه دار می‌شود.
قطر سوراخ دای را به دو صورت می‌توان به دست آورد
افزودن 4 برابر ضخامت به قطر روی بخش استوانه‌ای نیپل یا افزودن پنج ونیم برابر ضخامت روکش به قطر سوراخ نیپل یعنی:
d3=d2+5.5t
4t + قطر روی استوانه نیپل = d3
مثلاً اگر ضخامت روکش یک میلیمتر و قطر روی بخش استوانه نیپل 10 میلیمتر باشد قطر دای 14 میلیمتر منظور می‌شود.
d+2(t) = ضخامت دماغه
D2 = بستر قالب = قطر نهایی کابل
