تقریباً در همه جا چه در ساختمان‌ها، چه در ادارات و چه در صنایع، سیم و کابل برای برق رسانی مورد نیاز است. از آنجایی که سیم‌ها و کابل‌ها رسانای برق در ساختمان شما هستند، باید از لحاظ ایمنی در مورد آنها اطمینان حاصل کنید. برای انتخاب بهتر انواع سیم و کابل ساختمان مقاله‌ای در مورد راهنمای خرید سیم و کابل تهیه شده است که در آن مواردی برای آگاهی بیشتر شما در هنگام خرید بیان می‌شود. بهتر است برای کسب آگاهی بیشتر و بررسی جزییات به صفحه دسته بندی کابل برق با عایق و روکش لاستیک در وب سایت پارسیان کابل مراجعه کرده و محصولاتی ایمن و با کیفیت را مطابق با نیاز پروژه سیم کشی خود انتخاب و خریداری نمایید.
انواع سیم و کابل‌ها از لحاظ ساختار
سیم و کابل‌های بسیاری در سیم کشی ساختمان استفاده می‌شوند اما از مهم‌ترین و پرکاربردترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کابل افت خدمات (Service Drop Cable) : کابل بین تیر برق و خانه یا ساختمان مصرف‌کننده است. کابل افت خدمات، یک لاین برقی هوایی از تیر برق تا سقف خانه است که شامل انواع زیر میباشد:
- کابل دوپلکس (Duplex Cable): کابل افت خدمات دوپلکس دارای یک هادی عایق‌بندی شده برای خط فاز و یک هادی لخت برای خط نول میباشد. از این کابل برای تأمین برق تک‌فاز ساختمان استفاده می‌شود.
- کابل تریپلکس (Triplex Cable): کابل افت خدمات تریپلکس یک هادی سه هسته‌ای است که دو رسانای عایق‌بندی شده برای فاز و یک هادی لخت برای نول دارد.
- کابل کوادروپلکس (Quadruplex Cable): کابل افت خدمات کوادروپلکس یک هادی چهار هسته‌ای است. سه مورد از هسته‌ها رسانای عایق‌بندی شده برای خطوط فاز و یکی از آنها یک سیم رسانای لخت برای نول است. از این کابل برای تأمین برق سه فاز از تیر برق به ساختمان استفاده می‌شود.
- سیم‌های فیدر اصلی: این کابل‌ها برق را از تیر به ساختمان منتقل می‌کنند. کابل‌های مورد استفاده برای این منظور، THHN ۶۰۰ ولت (نایلونی ترموپلاستیک و مقاوم در برابر دمای بالا)، مفتولی یا رشته‌ای با جریان نامی ۲۵ درصد بیشتر از حداکثر بار مورد نیاز هستند.
- سیم‌های تابلو برق: این سیم‌ها برق را به جعبه تقسیم اصلی توزیع می‌رسانند. معمولاً کابل‌های THHN با عایق سیاه با جریان نامی ۲۵ درصد بیشتر از حداکثر جریان بار برای این منظور به کار می‌روند.
- سیم‌های با غلاف غیرفلزی: آنها برای سیم‌کشی داخلی استفاده می‌شوند. این سیم‌ها از دو یا بیش از دو هادی عایق‌بندی شده با یک هادی زمین عایق یا لخت تشکیل می‌شوند.
- سیم تک‌هادی: سیم تک‌هادی پرکاربردترین سیم برای سیستم الکتریکی داخل خانه است. این نوع سیم در چندین اندازه، رنگ (برای فاز، نول و ارت) و با هادی‌های مفتولی یا رشته‌ای موجود است.
- سیم افشان: سیم افشان یک سیم تک رشته‌ای با هادی از جنس فلز مس و عایقی از پلیمر PVC (پی وی سی) از نوع PVC/C میباشد. از سیم افشان در داخل وسایل برقی و نیز حفاظت سیستمهای روشنایی، درمحیط های خشک و درون لوله‌ها استفاده می‌گردد.
- سیم مفتولی: سیم مفتولی یک سیم تک رشته‌ای با هادی از جنس فلز مس و عایق PVC (پی وی سی) از نوع PVC/C میباشد. از سیم مفتولی در سیم کشی داخلی تابلوهای برق استفاده می‌گردد.
- کابل افشان سبک: این نوع کابل را می‌توان به عنوان کابل‌های ورودی و اتصال در وسایل برقی، لوازم منزل و ماشین آلاتی به کار برد که دو شاخه آنها به طور ثابت به کابل متصل است.
- کابل مفتولی سبک: این نوع کابل‌ها برای مصارف صنعتی و کابل کشی داخل ساختمان مناسب است و می‌توان آنها را در محیط‌های خشک و مرطوب و مکان‌های بسته و باز به کار برد.
مفتولی یا افشان؛ کدام یک بهتر است؟
کابل افشان و کابل مفتولی در ۶ مورد با هم تفاوت‌هایی دارند:
۱- مقاومت اهمی
۲- قابلیت انعطاف
۳- میزان خوردگی
۴- قیمت
۵- اتصالی کردن
۶- کاربرد
- مقاومت اهمی: مقاومت اهمی کابل افشان بیشتر از کابل مفتولی میباشد.
- قابلیت انعطاف: کابل‌های افشان شکل پذیری و انعطاف بالاتری نسبت به نوع مفتولی دارند. بنابراین کمتر دچار شکستگی می‌شوند.
- میزان خوردگی: کابل مفتولی در مقابله با خوردگی پایداری بیشتری را دارا میباشد.
- قیمت: کابل‌های مفتولی نسبت به کابل‌های افشان کم هزینه‌تر می‌باشند.
- اتصالی کردن: کابل‌های مفتولی معمولاً کمتر از کابل‌های افشان دچار اتصالی می‌شوند.
- کاربرد: کابل افشان در مصارف صنعتی مورد استفاده قرار گیرد. هادی مسی موجود در کابل افشان می‌تواند در انتقال جریان درون لوازم برقی به خوبی عمل کند. در فضاهای باز برای انتقال روشنایی و به طور کلی رساندن انرژی از کابل افشان کمک می‌گیرند. برای زیر زمین نیز از کابل افشان استفاده می‌کنند. اما از کابل مفتولی می‌توان درون ساختمان‌ها و برج‌ها استفاده کرد. کابل کشی‌هایی که در ساختمان‌ها می‌بینیم اغلب از جنس کابل مفتولی هستند.
در انتخاب کابل مورد نیاز باید دید کدام یک از موارد ذکر شده در بالا برای ما از اهمیت بیشتری برخوردار است سپس می‌توانید کابل مناسب خود را به راحتی از شرکت تولید سیم و کابل انتخاب و اقدام به خرید نمایید.
از چه نوع سیم و کابل ساختمانی استفاده کنیم؟
سیم وکابل برق می‌تواند چند رشته‌ای یا تک رشته باشد. هر نوع سیم و کابل به جز سیم ارت یک روکش نارسانا دارد. سیم و کابل از لحاظ سایز و آمپر با واحد گیج اندازه‌گیری می‌شود. سیم و کابل می‌توانند به شکل رول یا قرقره باشند. طول سیم و کابل متفاوت است اما می‌توان آنها را به هر طولی سفارش داد. برای وسایلی مثل تلفن، تلویزیون، زنگ در، ترموستات و دوربین‌های امنیتی بیشتر از سیم‌های ولتاژ پایین استفاده می‌شود. سیم‌کشی خانه می‌تواند به حالت هوایی یا زیر زمینی باشد. از روی برچسب و رنگ سیم و کابل نکاتی زیادی را در مورد آنها متوجه شوید.
انواع سیم‌های برق در ساختمان
کابل ها و سیم‌ها کارایی بسیار زیادی در صنعت برق دارد در ادامه به بیان پرکاربردترین سیم‌های مصرفی در ساختمان‌ها می‌پردازیم:
-
سیم مفتولی
سیم مفتولی از یک رشته هادی تشکیل شده است و عموماً در تابلو برق مورد استفاده قرار می‌گیرد و ولتاژی آن ۴۵۰/۷۵۰ ولت است که برای جریان‌های گوناگون با سطح مقطع‌های با ۱٫۵ تا ۲۴۰ میلی متر، طراحی و ساخته شده است.
-
سیم افشان
این نوع سیم ازتعداد زیادی سیم مسی نازک به هم پیچیده تشکیل شده است. این نوع سیم نرم و دارای انعطاف پذیری بالا میباشد. ولتاژ آن ۳۰۰/۵۰۰ ولت است که برای سطح مقطع‌های گوناگون وجود دارد.
-
سیم نیمه افشان
سیم نیمه افشان، از تعداد رشته‌های کمتر و انعطاف پذیری پایین‌تر نسبت به سیم افشان تشکیل شده است. ولتاژ سیم نیمه افشان بین ۷۵۰/۴۵۰ است.
-
سیم لاکی
از سیم لاکی در سیم پیچی‌های موتور و ترانسفورماتور استفاده می‌کنند. این نوع سیم دارای ضخامتی بین نیم تا ۶ میلی متر میباشد که با توجه به جریان عبوری آن، خریداری می‌شود.
-
سیم نایلون
سیم نایلون از دو سیم نازک که معمولاً بهم چسبیده‌اند تشکیل شده است. از از این نوع سیم می‌توان برای سیم کشی ساختمان و مراکز اداری استفاده کرد.
بیشتر بخوانید: روکش سیم و کابل
انواع عایق سیم و کابل ساختمانی
متداول‌ترین و پرکاربردترین عایق‌های سیم و کابل ساختمانی عبارتند از:
- کابل برق با عایق PVC: پلی وینیل کلراید یا PVC متداول‌ترین نوع عایق است. این نوع کابل که از قیمت مناسب و مقاومت بالا در برابر عوامل شیمیایی برخوردار است، به طور کلی برای لوازم خانگی، سیم کشی منازل و… استفاده می‌شود.
- کابل برق با عایق پلی اتیلن: این نوع کابل PEX یا XLPE نامیده می‌شود. از آنجایی که این نوع کابل در دمای اتاق و دماهای بالاتر عملکرد بسیار مناسبی دارد، در سیم کشی ساختمانی بسیار پرکاربرد است.
- کابل برق با عایق الاستومری: این نوع کابل‌ها در محیط‌هایی با دمای بالا استفاده می‌شوند. این کابل‌ها در کوتاه مدت تحمل دمای 250 درجه و در دراز مدت تحمل دمای 90 درجه را دارند.
- کابل برق با عایق رابری: این کابل‌ها در تجهیزاتی مانند ژنراتورها و ترانس‌های برق کاربرد دارند. این کابل‌ها به دلیل ایمنی بالا در استفاده طولانی مدت حائز اهمیت می‌باشند.
سطح مقطع هادی سیم و کابل ساختمانی باید چقدر باشد؟
سطح مقطع کابل برق از تیر تا کنتور برق ۶ میلی متر مربع است، که به همراه یک رشته سیم ارت با سطح مقطع ۲۵ میلی متر توسط شرکت توزیع نیروی برق تعیین و در نظر گرفته می‌شود.
در سیم کشی ساختمان برای استفاده از سیم و کابل ساختمانی براساس سطح مقطع هادی به صورت زیر عمل می‌کنیم:
- سیم با سطح مقطع ۵/۱ میلی متر: لامپ و لوستر، هالوژن، کولرآبی و سیستم روشنایی ساختمان
- سطح مقطع ۵/۲ میلی متر: پریزهای برق
- سیم با سطح مقطع ۴ میلی متر: سیم کشی اصلی برق و کولر گازی
- سیم‌های ۴ رشته‌ای: سیم کشی تلفن
- سیم‌های ۸ رشته‌ای: سیم کشی آیفون
استانداردهای سیم و کابل برق
از جمله مواردی که باید در سیم کشی ساختمان به آنها توجه کرد:
- در انتخاب سیم و کابل ساختمانی جنس هادی بسیار مهم است. هادی برتر برای انتخاب سیم، از نوع مس است که نسبت به آلومینیوم و قلع ارجعیت دارد.
- هر سیم مسی دارای عایق مناسب نیست.
- کابل و سیم خود را حتماً از فروشگاه‌های معتبر خریداری کنید
- سطوح سیم‌ها نباید دارای برجستگی یا تورفتگی باشند.
- به دنبال سیم‌هایی باشید که سطح عایق آن نسبت به خود سیم زیاد نباشد.
- درصورتی که نیاز به کابل‌کشی درمنزل یا مکان‌های دیگر داشتید، حتماً از یک متخصص در این زمینه کمک بگیرید.
