در سال 1282 هجری شمسی شخصی به نام محمدحسین امین الضرب که به پدر برق ایران نیز معروف است، سیم و کابل را به ایران وارد کرد. او مؤسس اتاق بازرگانی در دوران قاجار بود که به‌عنوان مشهورترین تاجر کشور شناخته می‌شد. حاج محمدحسن امین الضرب شهرت و اعتبار خود را نه‌فقط به دلیل بزرگی کسب‌وکار و فعالیت‌های اقتصادی شخصی که به‌واسطه تلاش برای شکل دادن نهادی غیردولتی و مشارکت در امور فرا اقتصادی به دست آورده است.
مردی که در میانه قرن سیزدهم به‌عنوان تاجر و فعال اقتصادی تراز اول شناخته می‌شد، در راه‌اندازی بسیاری از صنایع در ایران نقش داشت؛ تغییر سبک فعالیت اقتصادی از سطح محلی به بین‌المللی را در ایران پایه‌گذاری کرد؛ مجلس وکلای تجار را تأسیس کرد؛ فعالیت مدنی در سطح اقتصاد را پایه گذاشت و از ظرفیت اقتصاد برای توسعه سیاسی بهره برد تا در جریان مشروطیت نقش‌آفرینی کرده باشد.
در اوایل برای تأمین برق شهرها از سیم‌های روکش دار و نصب شده بر روی سقف استفاده می‌کردند. اما به مرور زمان با گسترش کاربردهای آن و جمع آوری کابل‌های هوایی در شهرهایی مانند تهران و اصفهان نیاز به واردات کابل‌ها و کابل‌های برق فشار متوسط و فشار قوی از کشورهای مختلف احساس شد.
نیاز روزافزون به این تجهیزات باعث شد تا سرمایه گذاران به جای واردات به دنبال دانش ساخت این محصول باشند که در این زمینه نیز بسیار موفق بوده و امروزه شاهد صادرات سیم و کابل تولید داخل به کشورهای مختلف هستیم. برای مثال در کارخانه تولید سیم و کابل در اصفهان با نام تجاریشرکت تولیدی و صنعتی کابل افشان پارسیان ماهانه سی تن انواع کابل برق و جوش مطابق با استانداردهای VDE0282, VDE0250, IEC60245, IEC60502 تولید می‌شود که پاسخگوی سطح وسیعی از نیاز بازار می‌باشد.
لازم به ذکر است که واژه سیم در زبان فارسی به معنای نقره است. آقای امین الضرب هم برای اولین بار از یک کارخانه فرانسوی به نام CEEM، کابل و سیم برق را به ایران وارد کرد.
این کلمه در زبان فرانسه «s dozem» نامیده می‌شد، اما در ایران به آن سیم می‌گفتند و پس از مدتی این کلمه توانست جایگاه ویژه‌ای در نام گذاری هادی‌های الکتریکی پیدا کند.
محمدحسین امین الضرب با واردکردن ماشین‌های ابریشم‌کشی از فرانسه به ایران برای کارخانه ابریشم، پا به رقابت صنعتی گذاشت اما در صنعت ابریشم، زیاد موفق نبود، چون در همان آغاز کار، نوعی انگل به مزارع شمال حمله کرد و محصولات آنجا را از بین برد و این امر، خسارات زیادی به صنعت ابریشم ایران وارد کرد.
همچنین در صنعت ریلی و تأسیس راه‌آهن ایران نیز، فعالیت‌های زیادی از او به چشم می‌خورد. اما یکی از مهم‌ترین و زیباترین فعالیت‌های اقتصادی – صنعتی محمدحسین امین‌الضرب، آوردن کارخانه برق از روسیه به ایران بود. خرید کارخانه برق توسط امین‌الضرب به این صورت اتفاق افتاد که در سال ۱۲۸۴ خورشیدی، او با مظفرالدین شاه که برای سفر عازم روسیه شده بود، همراه بود. روزی که در خیابان قدم می‌زد، چشمش به کارخانه برق می‌افتد که در حال کار کردن بوده و متوجه می‌شود که روشنایی شب توسط این کارخانه تأمین می‌شود. او که تا آن زمان، چنین چیزی را ندیده بود شروع به تماشای آن می‌کند.
چون مدت طولانی جلوی کارخانه ایستاده بود، نگهبان در ورودی کارخانه برای جویا شدن از موضوع، بیرون آمده و به او می‌گوید: مگر خیال خریدش را داری؟ امین‌الضرب پاسخ می‌دهد: اگر ارزان بدهند، می‌خرم. در همین میان صاحب کارخانه رسیده و از جریان باخبر می‌شود و چون امین‌الضرب را با وضع لباسی نامناسب می‌بیند، برای تمسخر به او می‌گوید: قیمتش پانصد هزار تومان است. امین‌الضرب نیز از او می‌خواهد تا قولنامه‌اش را بنویسد و پولش را هم حواله یکی از تجار معتبر آنجا می‌کند.
به این صورت کارخانه را تصاحب می‌کند و با این احوال برای اولین بار برق توسط حاج حسین آقا امین‌الضرب اصفهانی، وارد ایران می‌شود. هنوز مدت زیادی از بازگشت امین‌الضرب و مظفرالدین شاه از روسیه به ایران نگذشته بود که کارخانه برق حاج امین‌الضرب در ایران ساخته شد و به راه افتاد و خیابان‌های لاله‌زار، سعدی و شاه‌آباد را روشن کرد. مردم زیادی برای تماشای روشنایی به این خیابان‌ها آمده بودند اما در بین آنها عده‌ای معتقد بودند که این روشنایی قسمتی از قدرت شیطان است.
بنابراین شروع به قطع سیم‌ها و شکستن لامپ‌ها کردند و اندک رغبتی برای استفاده از آن نشان نمی‌دادند. همچنین اکثر رجال و وزرا به برق حاج امین‌الضرب، روی خوش نشان ندادند و معتقد بودند که به صنعت فرنگ نمی‌توان اعتماد کرد و احتمال این را می‌دادند که ناگهان خاموش شود به همین خاطر تا مدت‌ها نیز از چراغ‌های زنبوری خود برای روشنایی شب استفاده می‌کردند.
پس از مدتی، امین‌الضرب با شیوه‌ای زیبا، شروع به مبارزه با این عقاید کرد. او به مناسبت جشن میلاد امام زمان (عج) تمام خیابان‌های امیریه را مزین به لامپ‌های رنگارنگ کرد و با این کار، مردم را بار دیگر شگفت‌زده کرد و این آغاز تغییر دیدگاه مردم و رجال و وزرا بود. از این پس آنها این دستاورد امین‌الضرب را به خانه‌های خود بردند و به‌تدریج برق، جای چراغ‌های زنبوری و وسایل روشنایی اولیه را گرفت. کارخانه برق از عصر، تا آخر شب کار می‌کرد.
البته این صنعت نیز مانند سایر صنایع وارداتی به ایران، ابتدا مختص دربار، رجال و سرمایه‌داران بود ولی کم‌کم به‌صورت عمومی درآمد و خانه‌ها و خیابان‌ها را روشن کرد. این کارخانه در زمان خود، تبدیل به کارخانه‌ای معتبر شد. موتور این کارخانه، به‌وسیله نفت کار می‌کرد و برق ۱۱۰ ولت، تولید می‌کرد. موتوری تک سیلندری داشت که برای خنک کردن آن، آب در اطرافش گردش داشت. این کارخانه، فاقد دستگاه تقویتی بود که برق را به‌طور یکنواخت و یکسان توزیع و تنظیم کند، بنابراین برق اطراف کارخانه، تا حدی قوی بود که با چشم نمی‌شد به آن خیره شد ولی هرچه به فاصله آن از کارخانه زیادتر می‌شد، نور آن نیز ضعیف‌تر می‌شد.
بیشتر بخوانید:راه های افزایش طول عمر سیم و کابل چیست؟
ورود برق به خانه‌ها
در آن زمان رقابت شدیدی بین مردم، برای استفاده از برق شکل گرفت. تا جایی که مردم بیماری سل و ارتباط آن با دود چراغ‌های نفتی و روغن‌سوز را بهانه‌ای برای بردن برق به خانه‌های خود قرار می‌دادند. مصارف اولیه برق تنها به چند ساعت از شب محدود می‌شد. مولدهای اولیه نیز با هیزم، زغال‌سنگ و چوب کار می‌کردند ولی بعدها جای خود را به مولدهای دیزلی دادند. به دنبال وارد شدن برق به ایران و جا افتادن این صنعت بین مردم، در سال ۱۲۸۴، اداره‌ای در شهرداری تهران به نام اداره روشنایی معابر تأسیس شد. این اداره بعدها به بنگاه برق تغییر نام داد ولی همچنان زیر نظر شهرداری بود.
پس از این‌که برق به‌طور کامل در میان مردم جا افتاد و عقیده‌های کهنه، جای خود را به رضایت از نور داد، بنگاه برق، فردی را به‌عنوان مأمور دریافت پول مصرف برق بر اساس تعداد لامپ‌ها قرار داد که به او تحصیلدار می‌گفتند. تحصیلدار، بدون آن‌که کنتور و یا چیزی شبیه آن در کار باشد، هر شب آمده و بر اساس تعداد لامپ‌ها از صاحبان آنها پول می‌گرفت. در آن زمان لامپ‌هایی که معمول بود، لامپ‌های چهل واتی، لامپ‌های ۷۵ واتی و لامپ‌های صدواتی بود.
البته در آن زمان به واحد وات، شمع می‌گفتند. قیمت مصرف لامپ‌های چهل شمعی چهار شاهی و مصرف لامپ‌های ۷۵ شمعی و صد شمعی به ترتیب هفت شاهی و ده شاهی بود. بعضی کسبه، برای پرداختن نکردن این مبلغ، ترفندهایی به کار می‌بردند. اول شب لامپ کم‌وات زده و پس از رفتن تحصیلدار، لامپ پروات می‌بستند، یا این‌که ابتدا یکی، دو لامپ وصل می‌کردند و پس از رفتن تحصیلدار، سه، چهار لامپ دیگر اضافه می‌کردند. عده‌ای نیز دکان و مغازه خود را هنگام آمدن تحصیلدار می‌بستند و پس از رفتن او، دوباره آن را باز می‌کردند و به این طریق از پرداخت مبلغ مصرف لامپ، شانه خالی می‌کردند.
تاریخچه سیم و کابل در ایران طولانی است و از ابتدا تاکنون این صنعت توانسته همچنان به توسعه خود ادامه دهد. در ابتدای ورود سیم و کابل به کشور، پتانسیل لازم برای پیشرفت این صنعت مهیا نبود؛ اما با گذشت زمان و افزایش تجهیزات موردنیاز در این حوزه، سیم و کابل وارد بخش تولید شد.
هم‌اکنون، شرکت‌های بسیاری در ایران نه‌تنها نیازهای داخل را برآورده کرده بلکه تولیدات خود را به کشورهای مختلف جهان صادر می‌کنند. برای کسب آگاهی در این مورد و آشنایی با انواع سیم وکابل و سفارش محصول می‌توانید به صفحه محصولات شرکت مراجعه کنید. صنعت سیم و کابل در حال حاضر در شرایط خوبی به سر می‌برد و امید است در آینده نزدیک با استفاده از تجهیزات پیشرفته و به روز توسعه بیشتری پیدا کند.
